Saptama kelimesi, özellikle üniversite giriş ve kamu personeli sınavlarındaki Türkçe testlerinde çokça çıkan bir soru alanıdır. Saptama kelimesinin iki farklı anlamı vardır yani bu kelime eş sesli bir kelimedir. Saptama nedir, saptama kelimesi nerelerde kullanılır gibi soruların cevabı bu yazıda sizlerle.
Saptama Ne Demek?
Saptama nedir sorusunun cevabına Türkçe testlerinde çıktığı anlamıyla bakacak olursak “bir durumun, nesnenin belirtilmesi” cevabını verebiliriz. Saptama cümlesiyle belirtilen şey hakkında ayrıntılı ve kesin bilgiler elde edilir. Örneğin bir ilaç hakkında yazılmış olan ayrıntılı prospektüs, saptama cümleleri içermektedir çünkü bizlere ilaç hakkında bilinmesi gereken her şeyi ayrıntılı olarak verir. Saptama bildiren cümleler çok uzun olabileceği gibi kısa ve öz olup upuzun paragrafların içine gizlenmiş de olabilir. Türkçe testlerinde bu sebeple saptama cümlelerini bulmak zorlaşabilir.
Saptama kelimesi Türkçede dilbilgisi konuları arasında kullanılabildiği gibi sinema ve televizyonda da kullanılabilir. Sinema terimi olarak saptama kelimesine bakıldığında anlamının alıcı ışıtacı bünyesinde bulunan görüntülerin saptama aleti yardımıyla film üzerine aktarılmasıdır. Daha basit bir anlatımla görüntülerin film üzerine aktarılmasıdır.
Saptama aynı zamanda fiil anlamında da kullanılır. Saptamak genel anlamıyla gümüşün eritilmesidir. Eritilmek istenen gümüş, kimyasal bir eritici içerisinden geçirilir ve bu şekilde saptama eylemi gerçekleşmiş olur. Bu açıklamada bulunan gümüş, bildiğimiz gümüş maddesi olmakla birlikte fotoğraf üzerinde bulunan ışıklanma olarak da belirtilebilir. Fotoğrafta parlamayı azaltmak ve fotoğrafın ışıktan etkilenmemesini sağlamak için de saptama eylemi gerçekleştirilebilir.
Sinemada Saptama
Sinema terimi olarak saptama kelimesinin kısaca filmi izleyiciye aktarmak olduğunu söyledik. Bu aktarım için saptama araçları kullanılır. Filme saptayıcı araçları mıknatıslı ya da optik olabilmektedir. Bu saptayıcı aracı, birden fazla kaynaktan elde edilen görüntüleri film üzerine aktarır. Bu şekilde tüm görüntüler toplanır, film hazırlanır ve sonrasında izleyicilere sunulur.
Saptama Cümlesi – Saptama Örnekleri
Türkçede dilbilgisi konularından olan ve sınavlarda çokça sorusu çıkan saptama cümleleri ayırt edilirken kullanılacak birkaç teknik vardır. Bir paragrafta bulunan saptama cümlelerini tespit etmek için cümlelerdeki durum açıklaması içeren cümlelere bakılmalıdır. Örneğin “Ahmet Ümit’in romanı…” cümlesi normal bir cümle iken “Ahmet Ümit’in son çıkan romanı…” cümlesi bir saptama cümlesidir.
Bunun dışında “Parktaki kız…” sözcükleriyle başlayan cümle normal bir cümledir ve hangi kızın kastedildiği belli değildir. Fakat “Şu anda parktaki mavi salıncakta sallanan kız…” ile başlayan cümle saptama cümlesidir.
Saptama cümlelerini sınav esnasında ayırt etmek zor gelebilir fakat ince ayrıntılara dikkat ettiğiniz takdirde işiniz kolaylaşacaktır.
Saptama Bildiren Cümleler
Eğer sınavınızda ya da okuduğunuz notta ” saptama bildiren cümleler ” hangileridir tarzında bir kelime öbeği geçiyorsa, aslında burada sizden saptama cümlelerini ayırt etmenizi istemektedir.
Yukarıda ki anlatımda bunu nasıl ayırt edebileceğinizi detaylı olarak aktardık. Bu yüzden dolayı böyle bir kelime öbeği gördüğünüzde kafanız karışmasın.
Eğer yukarıda ki anlatım ve örnekler sizin için yeterli gelmediyse, yorum kısmından bizlere ulaşabilirsiniz. Aklınıza takılan her ne olursa bize anlatmaktan çekinmeyin. Sizlerin sınavlara daha iyi hazırlanabilmesi için elimizden geleni yapmaktayız.
İyi sınavlar..
